AHLAK İLE EDEP ARASINDAKİ FARK

Ahlak kelimesi toplumda genellikle edep ile aynı anlamda kullanılıyor. 
Örneğin küfürlü konuşan birine ahlaksızlık yapıyor ya da edepsizlik yapıyor, teşhircilik derecesinde açık saçık giyinen bir kadın görüldüğünde ahlaksız kadın veya edepsiz kadın deniliyor, hatta kocasının davranışlarını beğenmeyen kadınlar benim herif çok ahlaksız derler.
Oysa ahlak kelimesi ile edep kelimesi bir birinden farklı anlamlara gelir.
Ahlak kelimesi; Arapça bir kelimedir, yaratmak ve yaradılış manasına gelen “hılkat” kökünden türetilmiştir.  Seciye, tabiat, huy” gibi manalara gelen hulk veya huluk kelimesinin çoğuludur.
Halk, insanın gözle görülen elle tutulan maddi varlığının yaradılışını; huluk da, onun huy, karakter, tabiat ve davranış gibi manevi yaradılışını anlatmada kullanılmıştır.
İşte bu ikinci kullanışın çoğulu “ahlak” tır.
Ahlak; İnsanın iyi veya kötü olarak vasıflandırılmasına yol açan manevi nitelikleri, huyları ve bunların etkisiyle ortaya konan iradeli davranışlar bütünüdür. Aynı zamanda bunlarla ilgili ilim dalına verilen bir isimdir.
Edep ise; yeme, içme, sohbet, yolculuk gibi günlük hayatın çeşitli alanlarıyla ilgili davranış ve görgü kurallarına, terbiyeli, kibar ve takdire değer davranış biçimleri için kullanılan bir kelimedir.
Aynı zamanda bunlara dair öğüt verici kısa ve hikmetli sözlere ve bu sözlerin derlendiği eserlere “edep veya adab” denilmiştir.
Kadim kültürümüzde edep terimi ilk dönemlerden itibaren özel davranış alanları hakkında kullanılırken ahlak, tutum ve davranışların kaynağı mahiyetindeki ruhi ve manevi melekeleri, insanın ruhi kemalini sağlamaya yönelik bilgi ve düşünce alanını ifade etmiştir.
Ahlakın konusu: Adalet, doğruluk, güvenilir olmak, kanaatkar olmak, cömertlik, sabır, cesaret, vefa gibi insanın inani yönünü ortaya koyan davranışlardır.
Yani adaletsiz, zalim, güvenilmez, cimri, savurgan, korkak, vefasız insanlardır ahlaksız insanlar.
Peygamberimiz (as) ben güzel Ahlakı tamamlamak için geldim derken bunu kast ediyor.

Vesselam…

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

KİŞİ DOKUNULMAZLIĞI HAKKI

Her insan, bağımsız birey ve kendi başına bir değerdir, ayrıca insan olmasından dolayı hakları ve sorumlulukları vardır. Bu haklardan biri de kişi dokunulmazlığı hakkıdır. Hayata bakış açısı, insanın kendisine ve kendi dışındakilere verdiği değeri belirler ve şekillendirir. İnsanlık tarihi boyunca oluşan bu bakış açılarını kabaca ikiye ayırabiliriz. Birinci bakış açısı:   “sınıfçı” “maddeci” bakış açısıdır. Bu bakış açısı insanı sadece maddi bir varlık olarak görür. Kendi bedeni üzerinde her türlü tasarruf hakkının olduğuna inanır. Ayrıca insanları etnik köken, ekonomik, sosyal veya inanç açısından sınıflara ayırmış ve üstün sınıfın alt sınıf üzerinde yönetici, söz ve karar sahibi olduğuna inanmıştır.   İkinci bakış açısı : “eşitlikçi” “maneviyatçı” bakış açısıdır. Bu bakış açısına göre insan sadece maddi yönü olan bir varlık değil aynı zamanda manevi yönü olan bir varlıktır. İnsan kendi bedeni üzerinde tasarruf sahibi değildir, beden kendisine verilmiş bir emanetti...
Devamı

YAŞAM HAKKI

İnsanın sahip olduğu hakların tamamını kullanabilmesi yaşamasına bağlıdır. Bu bağlamda yaşam hakkı en önemli ve vazgeçilmez insan hakkıdır diyebiliriz. Yaşam hakkının en önemli insan hakkı olduğu düşüncesi hem ilahi, hem de beşeri kaynaklı bütün sistemlerin ortak düşüncesidir. Güvenlik, özgürlük, başkasının ya da toplumun yaşam kalitesinin yükseltilmesi veya herhangi başka bir sebep bir başkasının yaşam hakkına müdahaleyi meşru kılmaz. Kutsal kitaplarda yaşam hakkına müdahale en büyük günahlardan biri olarak sayılmıştır. Örneğin;   İncil  “Zina etmeyeceksin, adam öldürmeyeceksin, çalmayacaksın, başkasının malına göz dikmeyeceksin” (Romalilar 13) der.   Kur’an “…Kim bir cana kıymamış veya yeryüzünde bozgunculuk yapmamış olan bir kimseyi öldürürse, bütün insanları öldürmüş gibidir. Kim de bir kimsenin hayatını kurtarırsa, bütün insanları kurtarmış gibidir... ”(Maide 32) der.   Doğal Hukuk anlayışına göre ; insan hakları insanın doğuştan sahip olduğu, i...
Devamı

KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ HAKKI

Her insan annesinden özgür doğar, hürdür ve güvenli bir yaşam sürme hakkına sahiptir. Bu bağlamda hiçbir insanın diğer insandan ve hiçbir toplumun diğer toplumdan farkı yoktur. Kendisini genetik, dini, ekonomik, sosyal, coğrafik veya başka sebeplerden üstün görenler, kendi “güvenlikleri ve özgürlükleri” için, kendilerinden daha zayıf olduğunu düşündükleri insanları ve toplumları kontrol altında tutma gibi bir haklarının olduğunu düşünür. Bu düşünce teorik olarak gerek uluslararası hukukta gerekse ülke anayasalarında ve kanunlarında kabul edilmese de, pratikte yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. Akif’in;   “ben ezelden beridir, hür yaşadım hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış şaşarım.” Mısraları haddizatında tüm insanlar için geçerlidir. Özgürlük ve güvenlik bir bütün olarak görülmelidir, insanlar özgürlük ve güvenlik arasında tercih yapmaya zorlanamaz. Anayasamızın 19. Maddesi şöyledir; “herkes kişi hürriyeti ve güvenliğine sahiptir…” Şekil ve şart...
Devamı