Orhan GÖKTAŞ

Kendimize ve diğer insanlara karşı haklarımız olduğu gibi, çevremize karşı da haklarımız vardır. Ben bu yazımda cevre kavramını doğal çevreyi kast ederek kullanacağım. Yani hava, su ve toprak. Çevre konusunda genel olarak iki yaklaşımdan söz edebiliriz. Birinci yaklaşım;  “İnsan doğa karşısında zayıftır. Onunla savaşmalı, onu kontrol altına almalıdır. Benim ve diğer canlıların yaşam ihtiyaçlarını karşılayan doğadır, ona sahip olduğum oranda güçlü olurum. Kim doğaya, onun kaynaklarına sahip olursa güç de onda olur. Hava, su, toprak ve içindekilerden azami derecede faydalanmak için savaşmalıyım.  Güç benim elimde olmalı ve doğayı ben yönetmeliyim.“ yaklaşımıdır. İkinci yaklaşım; “İnsan da diğer canlı ve cansız varlıklar gibi doğanın bir parçasıdır. Onunla uyum içinde olmalı, ondan faydalanmalı fakat ona da bir zarar vermemelidir. Hava, su ve toprak insanın yaşaması için ona verilmiş emanetlerdir. Emanete sahip çıkılmalı ve gelecek nesillere aktarılmalıdır. Doğanın bir...

İnsanın diğer insanlara karşı hakları vardır. Bir başka deyişle “benim sana karşı, senin de bana karşı haklarımız var.” Bu konuda genel olarak iki yaklaşımdan söz edilebilir. Birinci yaklaşımı şöyle özetleyebiliriz; “Herkesin bana karşı hakları var, ben bu hakları almak için diğer insanlarla sürekli mücadele içinde olmalıyım, aksi halde haklarımı alamam ve benim haklarım çiğnenmiş olur, buna fırsat vermemeliyim, haklarımı almak için savaşmalıyım. Benim de diğer insanlara karşı haklarım var, onlarda bana karşı kendi haklarını savunsunlar.”  Bu mantığı kısaca “hak verilmez alınır” sözüyle özetleyebiliriz. İkinci yaklaşımı ise şöyle özetleyebiliriz; “Diğer insanların bana karşı hakları olduğu gibi benim de diğer insanlara karşı haklarım var. Diğer insanların benim üzerimde ne gibi hakları var? Benim bu konudaki sorumluluklarım nelerdir? Bunları bilip ona göre davranmalıyım.  Başkasına karşı sorumluluklarımı yerine getirirsem onlardan da bana karşı sorumluluklarını yerine geti...

Müslümanların sorunlarına sağlıklı çözümler üretmeleri, İslam’a göre çözüm yolları aramadıkları sürece mümkün değildir. Sorunlara mutlaka çeşitli çözümler üretilecektir. Önemli olan İslam’ın öngördüğü çözümler üretmektir. Zira Allah (cc) yüce kitabında: “Ey iman edenler! Allah'a itaat edin. Peygamber'e ve sizden olan ülülemre (idarecilere) de itaat edin. Eğer bir hususta anlaşmazlığa düşerseniz -Allah'a ve ahirete gerçekten inanıyorsanız- onu Allah'a ve Resul'e götürün (onların talimatına göre halledin); bu hem hayır hem de netice bakımından daha güzeldir.” 1 buyuruyor. Bu ayet-i kerimede ihtilafların çözüm yolu olarak açık ve net bir ifade ile Kur’an ve Hz. Peygamber (as) gösterilmektedir. Müslümanlar fert veya topluluk olarak yaşadıkları şartlar gereği farklı kimliklere sahip olabilir. Ancak bütün Müslümanlar üst kimlik olarak İslam’a bağlı olmak zorundadır çünkü her Müslüman İslam toplumunun (ümmetinin, cemaatinin) bir parçasıdır. İslam, Müslümanlar arasınd...

Yaşam insana verilmiş bir haktır ve en önemli “insan hakkı” “yaşam hakkıdır.” Herkes kendisine verilmiş yaşam hakkını korumak zorunda mıdır? Bize verilmiş yaşam hakkına karşı sorumluluklarımız var mıdır? Bu sorulara cevap vermeye çalışalım. Bu konuda değişik düşünceler var, onlardan biri; madem yaşam bana verilmiş bir haktır, dolayısı ile bu beden bana aittir. Bedenimin üzerinde her türlü tasarrufa sahibim, ona istediğim gibi davranırım, ister iyi bakarım ister kötü, istersem yaşamaya devam ederim istemezsem sonlandırırım kimse karışamaz, kime ne? Bir başka düşünce ise; yaşam bana verilmiş bir haktır, benim kazandığım, elde ettiğim bir hak değildir. Beden bana verilmiş bir emanettir, günü geldiğinde sahibine teslim etmek zorundayım. Bu sebeple emanete iyi bakmak, onun yaşamını en iyi şekilde devam ettirmek, ona ihanet etmemek zorundayım şeklindedir.  “Beden benim bedenim onun üzerindeki tüm haklar da bana aittir” düşüncesi, bizim inanç ve toplumsal değerlerimize uygun ...